Bilanço Nedir? Nasıl Yapılır?

Mertcan Kurt - İçerik Uzmanı
5 dakika
Bilanço Nedir? Nasıl Yapılır?

Bilanço, finansal bir beyannamedir. Bir dönemin sonundaki alacaklar, verecekler, mallar ve parasal varlıkları gösteren çizelge ya da mali tablodur. İşletmenin mali sorumluluklarını ve özkaynaklarını raporlar. İşletmelerin sermaye yapısını da ortaya koyar. Hisse senetlerini ve hissedarlarının paylarını da içerir.

Şirketler, yatırımcılardan ya da borçlanarak kaynak alarak varlık elde eder. Örneğin; bir bankadan uzun vadeli kredi çeken işletmenin nakit hesabı ve uzun vadeli borç hesabına artış kaydedilir. Yatırımcıdan para alırsa malvarlığı da artar. Şirketin geliri yükümlülüklerini aşıyorsa özkaynaklar hesabına kaydedilir. Özkaynaklar, net varlıkları temsil eder. Böylece “varlıklar” başlığı altında yatırım, nakit, stok veya farklı bir varlık olarak işlem görür. Bilançodaki aktifler, pasifler ve özkaynaklar aslında çok sayıda küçük hesaptan oluşan unsurlardır. Bu hesaplar; sektöre, şirketin iş koluna ve şirketin niteliğine göre değişir.

Bilançonun genel denklemi şöyledir; Aktifler= Pasifler+Özkaynaklar

Bilanço Nasıl Yapılır?

Şirketler bilanço yaparken bilanço oluşturma mantığını iyi kavramalıdır. En başta temel bilanço prensiplerinin uygulanması önemlidir. Bilançodaki bütün hesap kalemleri, ilk başta herhangi bir yevmiye kaydına tabi değildir. Bu sebeple “sıfır bakiye” olarak görülür. Muhasebe kayıtlarında bilanço, açılış yevmiye kaydı ile başlar. Şirket yöneticilerinin ya da sahiplerinin sermaye taahhütlerine ve bu taahhütlerin yerine getirilme şekillerine göre bilançoda kullanılması gereken hesap kalemleri değişir. Bu kriterler göre yapılacak tespit sonrası açılış yevmiye kaydı yapılır. Böylece sistematik olarak açılış bilançosu oluşur.

Bilanço yapılırken şunlara dikkat edilmelidir;

  • Açılış bilançosu oluşturulurken varlık ve kaynak hesapları, uygun hesap sınıflarına göre kaydedilmelidir.
  • Bilanço hesap sınıfları aktifte 1 ve 2 ile; pasifte; 3, 4 ve 5 ile başlar.
  • Varlıklar ile ilgili hesaplar bilançonun sol tarafında; kaynaklar sağ tarafta yer alır.
  • Bilanço aktifinde aktif karakterli; pasifinde pasif karakterli hesaplar bir araya getirilir. Daha sonra aktifi düzenleyici ve pasifi düzenleyici hesaplar toplanır.
  • Kapanış bilançosunda kesin mizan üzerinden kalan hesap bakiyeleri kullanılmalıdır.
  • Gelir tablosundaki kâr, özkaynaklardaki “dönem net kârı”; zarar da “dönem net zararı” hesabına yazılmalıdır.

Bilanço Yapmanın Faydaları Nelerdir?

  • Bilanço, muhasebe sistemindeki en önemli tablolardan biridir.
  • Şirketlerin anlık mali durumunu gösterir.
  • Bilanço kurallarına göre tutulan bilanço, şirketlerin mali durumunun sağlıklı olup olmadığını anlamaya yardımcı olur.
  • Gelir ve nakit akışı birlikte değerlendirilebilir.
  • Tarih bazlı olarak varlıklar ve kaynaklar takip edilebilir.